Wekelijkse demonstratie tegen de vervolging van Catalanisten in Girona (30 juli 2018), ©2018 Huib J. Lirb

Je zou zeggen dat de Spaanse Justitie zo onderhand wel bereid zou zijn een stapje terug te doen. Immers, in de loop van het vorige en het huidige jaar is er  toch zeer stevige kritiek gekomen op de vervolging van Catalaanse politici (Puigdemont c.s.), opinieleiders (Quixart en Sànchez), kunstenaars (Valtonyc) en politieambtenaren (Trapero c.s.). De Spaanse Staat is schuldig aan het schenden van mensenrechten (waaronder dat van het zelfbeschikkingsrecht der volkeren) volgens de verklaringen van prominente specialisten op het gebied van mensenrechten en internationaal recht (Alfred Maurice de Zayas, Ben Emmerson, Aamer Anwar, Paul Beckaert) en van non-gouvernementele mensenrechtenorganisaties (Human Rights Watch, Amnesty International). Soortgelijke kritiek is impliciet in de weigering van Belgische, Zwitserse, Schotse en Duitse rechters om uitgeweken Catalanisten uit te leveren of over te dragen voor het delict van rebellie bij gebrek aan het gebruik van geweld of de aanstichting daartoe (zie voor verwijzingen desgewenst mijn eerdere artikelen in de serie “De Catalaanse Troebelen” op www.lirb.nl). Zo nu en dan horen we ook hard protest van politici in Europese landen (Vlaamse N-VA politici als Peter de Roover, zoals in De Afspraak van 19 october 2017, en Jan Peumans, voor welke zie, o.a.: https://www.demorgen.be/politiek/peumans-veroorzaakt-diplomatieke-rel-met-spanje-met-brief-naar-opgesloten-catalaanse-politica-b0759e3e/; en https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2018/10/17/opinie-pieter-bauwens-waarom-peumans-gelijk-heeft/) of in het Europees parlement (41 europarlementariërs op 3 october 2018, waarvoor zie (http://www.catalannews.com/politics/item/meps-wear-yellow-to-demand-release-of-catalan-leaders-from-jail; maar eerder al in februari: http://www.catalannews.com/politics/item/it-is-outrageous-to-have-political-prisoners-in-europe-says-un-expert). 

Grafitto in Girona (augustus 2018) “Llarena go Home CDR” (©2018 Huib J. Lirb)

     Maar alle kritiek ten spijt, blijft de hele zaak onverminderd verhit doorstoven in een Europese doofpot terwijl het Spaanse Hooggerechtshof onder leiding van rechter Pablo Llarena de druk zelfs methodisch opvoert. De bekende beklaagden, waarvan enkelen nu al een jaar in voorlopige hechtenis zitten (https://www.elperiodico.cat/ca/opinio/20181015/editorial-un-any-de-preso-preventiva-7089805), zullen in de komende weken eindelijk formeel worden voorgeleid (https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2018/10/25/catalaanse-onafhankelijkheidsleiders-doorverwezen-naar-rechtbank/). Tot hun aanhoudende ongeluk, waarschijnlijk. Ze zullen moeten boeten, zo vrees ik, voor de organisatie van het referendum over de onafhankelijkheid van Catalonië en voor het uitroepen van de Catalaanse Republiek ten gevolge van de uitslag van dat referendum. Hoewel dat allemaal is gedaan volgens democratische procedures en principes, komt het gehele “proces” voor de Spaanse politiek-en-justitie (een eenheid in de Spaanse Staat) neer op “rebellie”, strafbaar met 25 of zelfs 30 jaar. Alsof het onrecht nog niet stuitend genoeg was, worden nu ook de leden van de kiescommissie, die vorig jaar netjes door het parlement was aangesteld (http://directe.larepublica.cat/acn/765134/marc-marsal-jordi-matas-marta-alsina-tania-verge-i-josep-pages-els-candidats-de-jxsi-i-la-), wegens hun “medeplichtigheid” aan dat democratische proces aangeklaagd voor de delicten van “ongehoorzaamheid” en “ongeoorloofde aanwending van bevoegdheden” (machtsmisbruik). Tegen deze mensen (Marc Marsal, Jordi Matas, Marta Alsina, Tània Verge en Josep Pagès) eist de aanklager nu een gevangenisstraf van 2 jaar en 9 maanden (http://www.ccma.cat/324/la-fiscalia-demana-2-anys-i-9-mesos-de-preso-per-als-sindics-electorals-de-l1-o/noticia/2883189/). Naar (mijn) verwachting zullen de honderden burgemeesters, schooldirecteuren en anderen die de stemlokalen hebben mogelijk gemaakt dadelijk ook aan de beurt komen. Ze waren van te voren reeds gewaarschuwd (https://www.bbc.com/news/world-europe-41262254; https://elpais.com/elpais/2017/09/13/inenglish/1505312479_083026.html).  De Spaanse Staat is immers traditioneel wraakzuchtig….

Verantwoording. Voor de ondersteuning van de geldigheid van mijn beweringen kan ik desgevraagd (en voor zover redelijk) verwijzingen produceren.

Nederlandse correspondenten in Catalonië geven herhaaldelijk blijk van hun ongeloof over de ontwikkelingen daar zonder zich werkelijk ooit te verdiepen in de achtergronden en actualiteit van het onafhankelijkheidsstreven van de Catalanisten. Rop Zoutberg kwam tijdens de “diada” van 11 september, een jaarlijkse manifestatie van Catalaans onafhankelijkheidsstreven, met een onbenullig belevenis-stukje dat niemand aan verdere kennis of inzicht kon helpen (NOS 11 september 2018). De huidige president van Catalonië, Quim Torra, die zichzelf inderdaad belast ziet met het mandaat om de republiek te verwezenlijken, wordt in zijn “item” voor het NOS journaal smalend weggezet als “uiterst radicale separatist”. Zoutberg spreekt van “een soort marionettenbestuur”, waarbij we ons moeten voorstellen dat “gevluchte” (of is het “voortvluchtige”) Puigdemont aan de touwtjes trekt. Om Torra maar niet serieus te willen nemen! Het referendum van 1 october noemt Zoutberg eenvoudigweg “mislukt”, geheel volgens de officiële lezing van de de Spaanse Staat maar compleet in strijd met democratische principes (zie mijn Catalaanse Troebelen 33). Hij volgde een gezinnetje dat deelnam aan de manifestatie in Barcelona. De kijker ziet hoezeer de mensen zich druk maken over hun ideaal. “Ben je niet bang dat mensen op een dag niet genoeg hebben van al dit gedoe, zoveel protesten?”, vraag Rop aan zijn gastheer tijdens de manifestatie. Die antwoordt dan dat ze al een tijdje bezig zijn en dat het protest alleen maar groeit. “Dus het houdt voorlopig niet op?” Nee.

Gele linten in de openbare ruimte van Caldes de Montbui in juli 2018 verwijzen naar de eis tot de beëindiging van de vervolging van politici, bestuurders en leden van maatschappelijke organisaties die zich hebben ingezet voor de onafhankelijkheid van Catalonië. ©2018 Huib J. Lirb

Mooi interview hoor! Waarom nemen die protesten toe? Hoe kon de zaak zo escaleren? Waarom kiezen miljoenen mensen voor afscheiding van de Spaanse natiestaat? Een deel van het antwoord had je kunnen zien op de witte vlaggen in de achtergrond met de teksten”Llibertat presos politics”. Vrijheid voor de politieke gevangenen – of denk je niet dat mensen als Turull en Forcadell politieke gevangenen zijn, Rop? (“‘politieke gevangenen’, zoals de separatisten hen noemen”, lees ik in zijn artikel). Laatstgenoemde dame, moeder van jonge kinderen, was voorzitter van het legitieme parlement dat besloten had tot het uitroepen van de Catalaanse Republiek als gevolg van de uitslag van het referendum van 1 october. Deze dame zit nu al driekwart jaar (sic!) in voorlopig arrest zonder dus dat haar rechtzaak nog is begonnen! Rop! Het is alsof mevrouw Arib al ten maanden in voorarrest zit! Een ander deel van het antwoord had je kunnen zien op de televisiebeelden van 1 october 2017. Maar goed, dit verslag lijkt, net als de vele voorgangers, vooral te willen aangeven hoe vruchteloos het hele streven is. Anders gezegd: hoe zinloos. Geef het ’t toch eens eindelijk op mensen!

Alex Tieleman, de correspondent voor RTL en Trouw, weet zo mogelijk nog minder van de Catalaanse problematiek en struikelde rond 11 september in zijn verbazing over de wereld over de “schoonmaakploegen” die de gele linten uit de openbare ruimte verwijderen, symbolen die de wereld eraan moeten herinneren dat de Spaanse staat nu al bijna een jaar lang politieke gevangenen heeft (Trouw 11 september 2018). In zijn corresponderende televisieverslag voor RTL als “embedded journalist” – deze man is een rendementverdubbelaar – zagen we hem een nachtje (of zal het een uurtje zijn geweest) mee op pad gaan met een paar van die, zullen we zeggen, “politieke vandalen vermomd als milieuactivisten” (voor meer over de slag om de gele linten, zie mijn Catalaanse Troebelen 32). Oké, we weten het: Tabarnia is boos (“Tabarnia” is overigens een samentrekking van Tarragona en Barcelona, de Catalaanse steden waar de meeste Spaanse immigranten zijn komen wonen en werken; veel van die nieuwkomers zijn Spaanse nationalisten en zij gebruiken de term “Tabarnia” om aan te geven dat zij zich willen distantiëren van de Catalanisten, als waren zij geuzen in een merkwaardige verdraaiing van de geschiedenis).

Rop Zoutberg is nu ook naar Matarò gegaan met precies dezelfde insteek (NOS 24 september 2018). Kenmerkend genoeg wordt in de geschreven versie van zijn verslag gevraagd naar het perspectief van “één van ons”, een Nederlandse dame die er al twintig jaar woont. Zij verguist de separatisten en dreigt Catalonië te verlaten mocht het ooit tot onafhankelijkheid komen. Niet iedereen zal daar rouwig om zijn. In het televisie-item is nog meer mis. Daar horen we een Catalaan – die José (Castiliaans) heet en niet Josep (Catalaans) en bovendien ironisch genoeg dezelfde achternaam draagt als de opvolger van Rajoy als nieuwe voorzitter van de Partido Popular – in hard Castiliaans klagen over het dreigende geweld van de mensen die de gele linten ophangen.
Zoutberg’s bron is een Tabarnia-Catalaan dus die de suggestie wekt dat de Catalanisten gewelddadig zouden zijn. Niet om het een of ander maar als er een miljoen Catalanisten bijeen komen op de Diagonal op 11 september dan verloopt die dag zonder incidenten. Zodra de rechts-radicale unionisten met een paar duizend man komen, dan zijn er altijd weer opstootjes die zij zélf blijken te hebben aangesticht. En als de bevolking wordt opgeroepen om hun democratische wil te uiten in een referendum – net zo legaal als een opiniepeiling van Maurice de Hond (wat kan er “verboden” aan zijn?) – dan timmert de Spaanse politie duizend mensen naar de eerste hulp!

En Rop Zoutberg ging met het begin van het item al de mist in – en met hem het ankertje Trip van de NOS bij de introductie – met de mededeling dat de gele linten het symbool zijn van het separatisme. Nou, eh, dat klopt gewoon niet. Die gele linten zijn een aanklacht tegen het feit van de politieke vervolging van mensen die zich vreedzaam inspannen voor de afscheiding. De tegenstanders van die vervolging zijn heus niet allemaal separatisten. De burgemeester van Barcelona, bijvoorbeeld, Ada Colau (Podem) is tegen de onafhankelijkheid maar ze droeg tijdens de Diada herdenking wél een geel lintje. En op camera heeft ze zich uitgesproken tegen de politieke vervolging met een fel beroep op de huidige regering om alles te doen om er een einde aan te maken. Dat roepen ook specialisten van internationaal recht, óók op de podia van de Verenigde Naties – ik heb daar herhaaldelijk stukkies over geschreven (min of meer expliciet in o.m. Catalaanse Troebelen nrs. 5, 16, 20, 22, 26, 31). Maar voor Rop en Rob van de NOS zijn dat al veel te veel details. Zij denken meteen aan populisme. Aan Orban en Salvini. Torra gooien ze dan ook meteen maar op dezelfde hoop van xenofobe volksmenners. En zo is de wereld van de NOS altijd lekker overzichtelijk.

En zo gebeurt het dat mensen die protesteren tegen politieke vervolging worden gezien als de slechterikken (hun protest in de openbare ruimte zouden neerkomen op “nazi-praktijken”) terwijl de schurken die deze uitingen van maatschappelijk verzet actief verwijderen – en dus kennelijk vóór de politieke vervolging zijn – gezien worden als de weerloze slachtoffers. Wie zijn nu eigenlijk de fanatici? Ik weet wel wie ik enger vindt!

Waarom lezen deze journalisten zich niet een beetje meer in? Koop een boek en lees het! Waarom spreken ze niet met vooraanstaande voorstanders van de onafhankelijkheid? Sommigen zitten gevangen, anderen zitten in ballingschap – handig dichtbij voor de Nederlandse pers bovendien. Waarom vragen ze het niet aan Colau? De aandacht van de Nederlandse journalisten waarvan ik de stukken tegenkom (want ja, je kunt niet alles volgen) gaat overwegend uit naar het perspectief van de unionisten. Spanje is de norm want dat is nu eenmaal de norm. En zo wint het Spaans nationalisme ’t opnieuw van het Catalaans nationalisme. Ze lezen El Pais – een extreem partijdige krant die merkwaardig genoeg wordt gezien in het buitenland als de Spaanse kwaliteitskrant bij uitstek (waarbij het misschien scheelt dat ze online ook Engelse vertalingen meegeven). Ze volgen een persconferentie van vertegenwoordigers van de staat of de landelijke politiek; of ze stellen hun vrienden, buren en, wie weet, de incidentele passant een paar vragen en vissen naar een weerklank van hun eigen vooronderstellingen. En wanneer de hamvraag dan toch eens aan “separatisten” wordt gesteld – “wat bezielt jullie?” – dan lijkt de wil om een zinvol antwoord te krijgen er niet te zijn. Want omdat ze dan blijven steken in de beleveniswereld van verontwaardiging en ongeloof, wordt er niet verder doorgevraagd. En ondertussen wordt een groot deel van het Nederlandse publiek maar heel summier en zeer eenzijdig geïnformeerd.

PS. voor degenen die mijn tirade nog niet lang genoeg vonden, sta ik ook even stil bij deze merkwaardige uitspraak van de primaire bron van Zoutberg. Ik citeer uit het geschreven online artikel van de NOS van 24 september 2018: “De Spaanse nationalist Casado ging vroeger ook naar de optocht, waarmee de val van Barcelona tijdens de Successieoorlog in 1714 wordt herdacht. Maar sinds het Catalaanse bestuur zes jaar geleden voor het pad van de onafhankelijkheid koos, is La Diada volgens hem gekaapt door separatisten. ‘Eerst waren er alleen senyera’s (de officiële Catalaanse vlaggen) te zien, nu alleen nog maar estelada’s (onafhankelijkheidsvlaggen)’, zegt Casado.” Wat opvalt is de onzinnige suggestie dat er ooit iets anders gevierd of herdacht had kunnen worden tijdens de Diada dán de Catalaanse onafhankelijkheid. Want men gedenkt daar het verlies van de soevereiniteit met de bedoeling dat die eens weer zal worden herwonnen. Wat vierde die meneer Casado vroeger dan op de Diada? Was het voor hem een soort koninginnedag? Een Uitmarkt? Een folkloristisch dagje-vrij?

Voor nog meer fixatie op deze meneer Casado “de lintjesknipper” in de Nederlandse pers, zie het NRC artikel van 9 september 2018: delen de rendementsverdubbelaars hun adressenbestand?

Gele linten in de openbare ruimte van Caldes de Montbui in juli 2018. Ze verwijzen naar de eis tot de beëindiging van de vervolging van politici, bestuurders en leden van maatschappelijke organisaties die zich hebben ingezet voor de onafhankelijkheid van Catalonië. ©2018 Huib J. Lirb

Deze week zijn de gemoederen in Catalonië nogal hoog opgelopen in de Slag om de Gele Linten. Verspreid over het hele land zijn dit jaar talloze gele linten opgehangen – aan balkons, gevels, langs snelwegen, lantaarnpalen en ander straatmeubilair – in protest tegen de hechtenis (en verdrijving in ballingschap) van Catalaanse politici en opinieleiders (bijv. El Pais 25 augustus 2018).

De protestboodschap domineert het iconische stadsgezicht van Besalú. Toeristen kunnen het ook lezen op het spandoek aan de gevel van het gemeentehuis. Op het centrale plein van de stad, dat toepasselijk genoeg het plein van de vrijheid heet, draagt een grote plataan linten en kaarten met namen van de politieke gevangenen en ballingen. Alle foto’s ©2018 Huib J. Lirb

“Tie a yellow ribbon ‘round the old oak tree” (Tony Orlando 1973), moet u indenken, ook met verwijzing natuurlijk, vooral, aan het gebruik in de VS ter bezwering van de militaire overzee om snel heelhuids thuis te komen (lees hier het verhaal van dit lied). De symbolen hangen zelfs aan gevels en ballonnen van gemeentehuizen, tot grote woede van de Spaanse nationalisten. Spanjaarden, Unionisten en “Tabarnianen” (Spaanse en Spaanstalige immigranten in TA-rragona en BAR-celona die zich een Spaans-nationalistisch Catalonië zonder Catalanisten voorstellen, welke aspiratie als project zojuist is gepresenteerd aan het Europees Parlement, waarvoor zie  CatalunyaPress 30 augustus 2018; zie ook tabarnia.org) hebben tevergeefs geprobeerd de linten in de openbare ruimte te verbieden, zeker nu er een enorm gebaar is gemaakt (zie voor een grootse climax die het record van tien maanden voorlopige hechtenis markeert: El Món 16 augustus 2018).

Links en tweede van links: het gemeentehuis (l’Ajuntament) van Vic aan het Plaça Major, met de klokketoren, voorzien van spandoek (“Vrijheid Politieke Gevangenen”) met bijbehorend geel lint (“llaç groc”) en de estelada. Tweede van rechts: spandoek met geel lint aan het gemeentehuis van La Garriga met op de voorgrond een “Gegant” (die overigens ook, hier evenwel niet zichtbaar, een geel lintje opgespeld had gekregen). Geheel rechts: een “llaç groc” aan het balkon van het gemeentehuis van Granollers. Alle foto’s ©2018 Huib J. Lirb

Dat is mislukt omdat zowel het ophangen als het weghalen van deze symbolen door de procureur-generaal van de Spaanse Staat María José Segarra zijn geacht te vallen onder de vrijheid van meningsuiting (CCMA 20 augustus 2018). Maar de Unionisten (aangevoerd door Inés Arrimadas, de leider van de partij Ciutadans/Ciudadanos) maken bezwaar tegen het feit dat de Catalaanse politie (de Mossos d’Esquadra) vorige week dan tóch de namen heeft genoteerd van 14 mensen die bezig waren geweest om linten weg te halen en beschuldigt het Catalaanse bestuur (in de persoon van de president Quim Torra) ervan de eigen politie te gebruiken voor politieke doeleinden (The Guardian 29 augustus 2018). En daarom worden die linten nu opeens massaal weggehaald door tegenstanders van de Catalaanse Republiek (waarvoor zie, bijvoorbeeld: El Periodico 19 augustus 2018). Dat gebeurt doorgaans ’s nachts. Vorige week zou een Russische vrouw wiens kinderen aldus bezig waren met de verwijdering van de linten in een park in Barcelona hard in haar gezicht zijn geslagen voor welke misdaad de dader zou zijn aangeklaagd; maar deze kwestie is controversieel omdat beide betrokkenen ook zouden hebben verklaard dat hun ruzie niet politiek beladen was maar gewoon ging over de snauw naar de kinderen die de linten op de grond gooiden en niet opruimden (Catalan News 27 augustus 2018; La Vanguardia 25 augustus 2018). Niettemin proberen de unionisten, openlijk aangevoerd door, zoals gezegd, de conservatief populistische “burgerpartij” Ciutadans/Ciudadanos van Arrimadas, er grotere politieke munt uit te slaan – u weet dat men er immers alles aan doet om de Catalanisten te kunnen betichten van gewelddadigheid om zo de strijd voor zelfbeschikking te ondermijnen (waarvoor zie mijn Catalaanse Troebelen 30). Een paar nachten geleden is een ploeg van 80 gemaskerde mensen in witte pakken bezig geweest om in de Baix Empordà (te beginnen in La Bisbal en aangekondigd voor La Pera, Platja D’Aro, Sant Feliu de Guíxols) linten te verwijderen (El Pais 29 augustus 2018; The Guardian 29 augustus 2018).  Gisteren heeft de partijleiding van de burgerpartij dat overdag gedaan onder grote publieke belangstelling (El Pais 29 augustus 2018). En tijdens die gelegenheid blijkt een cameraman in de menigte te zijn aangevallen omdat sommigen dachten dat hij werkte voor de Catalaanse televisiezender TV3; op de video kunnen we goed zien hoe de cameraman, die overigens voor TeleMadrid werkte, harde klappen kreeg van meerdere vrouwen en mannen om hen heen (El Pais 29 augustus 2018; La Vanguardia 30 augustus 2018).

Linten langs de snelweg tussen Tona en Vic. Linten aan de brug van Eiffel over de Onyar in Girona. Linten aan een boom in Vic. Portretten van vier van de politieke gevangenen (Jordi Cuixart, Oriol Junqueras, Jordi Sanchez en Joaquim Forn) op een lantaarnpaal. Een sticker in Girona.
Alle foto’s ©2018 Huib J. Lirb

Het geweld neemt dus toe: denk ook maar aan de aanval op de fotograaf Jordi Borras, die bij de presentatie van zijn boek over het staatsgeweld van 1 october vorig jaar, op 17 juli j.l. op straat werd geslagen door een verontwaardigde agent van de Spaanse Nationale Politie (El Món; Catalan News; CCMA). Tegenover de vele gewelddadigheden van Spaans-nationalistische zijde in de Catalaanse Troebelen – met natuurlijk het harde politieoptreden tijdens het referendum voorop – staat nu dit ene geval van de onfortuinlijke Russische dame (zie ook de verwijzing in de update naar de vandalisering van het veld met gele kruizen in Vic in juli). Maar elke misdaad is er sowieso één teveel; en vooral voor de Catalanisten, die voor de geldigheid van hun pleit in internationaal recht vér moeten blijven van gewelddadigheid. Op zijn Facebookpagina maande Carles Puigdemont gisteren dan ook voor de zoveelste keer tot kalmte en vooral tot geweldloosheid (Facebook bericht 29 augustus 2018 “Faig una crida a no escalar un conflicte sobre els llaços grocs. A tots els que han dissenyat una escalada de confrontació els hem de fer front amb serenitat, sense caure en provocacions que només alimenten actituds radicals que dificulten el necessari diàleg entre les parts”).

Jordi Turull. Een van de portretfoto’s van de politieke gevangenen aan de pijlers van het spoor in Girona. ©2018 Huib J. Lirb

Keep calm and carry on protesting.

Beelden van de wekelijkse demonstratie (in dit geval d.d. 30 juli 2018) tegen de vervolging van Catalanisten voor het gemeentehuis van Girona ©2018 Huib J. Lirb

P.S. Tezelfdertijd wordt op steeds meer plaatsen ook de vlag van het Catalaanse onafhankelijkheidsstreven belaagd: de “estelada”, d.w.z., de traditionele vlag van Catalonië met de vier bloedstrepen van Wilfred de Harige op een geel veld aangevuld met de witte ster in een blauwe driehoek ter verwijzing naar de onafhankelijkheidstrijd van Cuba. Spaanse nationalisten nemen ook vaker aanstoot aan de estelada’s die in het buitenland worden getoond (bijvoorbeeld El Nacional; zie ook de video op Youtube, waar een Italiaanse restauranthouder in zijn eigen land is gekoeioneerd om de estelada neer te halen omdat die, volgens de Spaanse nationalist die het filmt, een belediging is voor Spanje als verondersteld merkteken – hoe komen ze erbij? – van Catalaans nazisme, racisme en superioriteitsgevoel).

Update d.d. 31 augustus 2018. Een van de mensen die de cameraman van TeleMadrid hebben aangevallen (omdat ze ten onrechte dachten dat hij van de Catalaanse televisie was) blijkt een lokaal bestuurder te zijn geweest van de volkspartij Ciudadanos (https://elmon.cat/politica/exregidor-cs-escridassaven-camera-tele-madrid). Intussen zijn er veel nieuwe incidenten geweest van mensen die gele linten weghalen, zoals in Blanes. De burgemeester van Barcelona, Ada Colau (Podem/Podemos) – zelf géén voorstander van Catalaanse onafhankelijkheid – heeft nu het weghalen van de linten toch een daad van agressie genoemd (https://elmon.cat/politica/colau-diu-que-treure-llacos-grocs-agressio). De leider van de Partido Popular in Catalonië, Xavier García Albiol, wil betere bescherming van de mensen die de gele linten weghalen; hij zegt een meldpunt te willen instellen voor de “misdaden” van de indipendentistas.
Zelf klaagt hij de gemeente Vic aan (gemeentebestuur, Òmnium, ANC en CDR) omdat die nu iedere namiddag de klok van het gemeentehuis luidt en per megafoon de boodschap doet klinken dat de buitengewone situatie van nationale urgentie niet mag worden genormaliseerd; dat ze er iedere dag aan herinneren dat er politieke gevangenen en ballingen zijn; en dat ze zich niet zullen laten afleiden van hun doel om de onafhankelijkheid van Catalunya te bewerkstelligen (https://elmon.cat/politica/pp-denunciara-lajuntament-vic-no-ho-govern-espanyol: “La megafonia de l’Ajuntament de Vic difon cada dia a través de la megafonia del campanar de la Plaça Major un missatge en què insta a “no normalitzar una situació d’excepcionalitat i d’urgència nacional. Recordem cada dia que encara hi ha presos polítics i exiliats” i demana que “no ens desviem del nostre objectiu, la independència de Catalunya”; cf. https://elpais.com/ccaa/2018/08/31/catalunya/1535709933_127037.html; http://www.ccma.cat/324/lajuntament-de-vic-emet-per-megafonia-un-missatge-independentista/noticia/2873150/; voor het incident van de auto die op 22 juli de gele kruisen stuk reed, kruizen die de grieven van de Catalanen symboliseerde, ziehttps://elpais.com/ccaa/2018/07/22/catalunya/1532265511_480014.html). Albiol verklaarde vandaag op TV dat deze oproep het spook van de Spaanse Burgeroorlog oproept (ibidem; https://www.elpuntavui.cat/politica/article/17-politica/1458903-el-pp-anuncia-que-denunciara-l-ajuntament-de-vic-davant-de-la-fiscalia.html; cf., ook voor de reactie van Albert Rivera van Ciudadanos, de Spaanse nationalist bij uitstek die de verantwoordelijken in Vic beticht van “nationalistisch fundamentalisme”, http://www.ccma.cat/324/lajuntament-de-vic-emet-per-megafonia-un-missatge-independentista/noticia/2873150/). Alsof dat spook niet sowieso al deze tijd nog gewoon door Catalunya en Spanje heeft rondgewaard bij de gratie van de Franquistische “reflexen” (waarbij ik verwijs naar ten eerste de actuele ontwikkelingen rond de voorgenomen verplaatsing van de stoffelijke resten van Franco en ten tweede, als in eerdere stukken, naar Ramón Cotarelo, Memoria del Franquismo, Madrid 2011; Ramón Cotarelo & José Manuel Roca, La Antitransición. La derecha neofranquista y el saqueo de España, Valencia 2015; Giles Tremlett, Ghosts of Spain: Travels Through a Country’s Hidden Past, London [2006] 2012).
Een interessante politieke ontwikkeling van deze dagen is de plotselinge aanval van de Partido Popular (Casado, Albiol) op de mensen van Ciutadans/Ciudadanos (Rivera, Arrimadas) – die beiden in het rechts-populistische vijvertje van Spaans nationalisme naar stemmen vissen – omdat die met hun actie om de gele linten te verwijderen nodeloos zouden hebben geprovoceerd, zozeer zelfs dat er dus een (hoe dan ook verkeerde, zoals later bleek) cameraman bijna werd gelynched door een menigte waar óók nog eens mensen meeliepen die nazi symbolen droegen (https://www.eldiario.es/politica/Casado-desmarca-retirada-Ciudadanos-crispacion_0_809119731.html; https://www.lavanguardia.com/politica/20180831/451545643808/choque-pp-cs-estatregia-rivera-buscar-confrontacion.html).  Wie waren nou ook alweer de enge nationalisten? En wie schurkt er nu aan tegen het fascisme?

Het is moeilijk om nog ander nieuws te vinden in de luwtes van de onweders van Trump en de overvloedige berichten over de sportprestaties van mannen in lycra op de fiets en mensen die druk in de weer zijn met een balletje, aan de voet of op een racket. Toch gebeurt er nog genoeg op andere terreinen en in andere gebieden. “Ook in Catalonië?” hoor ik mijn handjevol volgers vragen. Nou en of. 

Kwestie 1. De rechter voor de rechter gedaagd

De advocaten van Carles Puigdemont (die nochthans in Duitsland is blijven steken) en de andere Catalaanse ballingen die nu nog verblijven in België (Toni Comín, Lluís Puig en Meritxell Serret) en Schotland (Clara Ponsatí) hebben op 4 juni de hoge onderzoeksrechter van het Spaanse Constitutioneel Hof, Pablo Llarena, voor de Brusselse rechtbank gedaagd wegens vooringenomenheid. De Belgische rechter heeft Llarena nu gedagvaard om op 4 september in Brussel te verschijnen.

Uitingen van protest tegen de vervolging van Catalanisten in Girona en Caldes de Montbui, augustus 2018 (©2018 Huib J. Lirb)

     De politiek gemotiveerde vooringenomenheid van Llarena en zijn collega’s – de Spaanse Justitie –  zou, dunkt ook mij, al voldoende zijn gebleken uit de vele aanklachten en beschikkingen in de volgende zaken tegen (in min of meer willekeurige volgorde):

1. de twee leiders van de onafhankelijkheidsbewegingen Ómnium Cultural en ANC (“de twee Jordi’s”) respectievelijk Jordi Cuixart en Jordi Sànchez, beide in voorlopige hechtenis wegens “seditie” sinds 16 october 2017 (zie http://www.ccma.cat/324/La-fiscalia-denuncia-per-sedicio-les-concentracions-del-20S/noticia/2810421/)
2. de acht bewindslieden van de Catalaanse regering die in Spanje in voorlopige hechtenis zijn genomen op verdenking van rebellie, seditie en misbruik van publieke middelen, te weten de ministers Josep Rull i Andreu, Jordi Turull i Negre, Raül Romeva i Rueda, Dolors Bassa Coll, Meritxell Borràs i Solé en Carles Mundó Blanch, allen vanaf 2 november 2017 met een tijdelijke vrijlating op borgtocht van 4 december 2017 en, met uitzondering van de twee laatstgenoemden, tot hun hernieuwde gevangenisschap vanaf 23 maart 2018; de ministers Joaquim Forn Chiariello en Oriol Junqueras i Vies met ononderbroken gevangenisschap zonder borgtocht vanaf 2 november 2017. 
3. de voorzitter van het Catalaanse parlement dat “het bestond” de Catalaanse Republiek uit te roepen, Maria Carme Forcadell i Lluís, ook zij voor rebellie, seditie en het misbruik van publieke middelen, vanaf 9 november 2017 in voorlopige hechtenis, op borgtocht vrijgelaten direct de dag erop maar opnieuw gevangen gezet op 23 maart 2018
4. de zeven voortvluchtige politici (Carles Puigdemont eerst in België en nu in Duitsland, Toni Comín, Lluís Puig en Meritxell Serret in België, Clara Ponsatí eerst in België en nu in Schotland, Anna Gabriel en Marta Rovira in Zwitserland), voor de gebruikelijke aanklachten van rebellie / seditie / opruïng / ambtsmisbruik en malversatie. Verwijzingen naar de allesoverheersende zaak lijkt me op zich onnodig, maar voor een paar overzichtsartikelen verwijs ik naar https://elpais.com/politica/2017/12/01/actualidad/1512118897_337961.html, https://cat.elpais.com/cat/2018/03/23/espana/1521812384_321414.html; voor de vlucht van Anna Gabriel, zie http://www.catalannews.com/politics/item/summoned-pro-independence-leader-travels-to-geneva; voor Marta Rovira, zie https://www.lavanguardia.com/politica/20180323/441868139224/marta-rovira-suiza-tribunal-supremo.html; ik heb op eerdere gelegenheden uitgebreid verslag gedaan van de formele protesten van specialisten op het gebied van internationaal recht, zoals Alfred-Maurice de Zayas en Ben Emmerson (http://www.lirb.nl/uncategorized/de-catalaanse-troebelen-5-update-kopie-van-een-facebook-stukje/, http://www.lirb.nl/historia-the-historyliner/de-catalaanse-troebelen-22-twijfels-over-de-kwaliteit-van-de-spaanse-democratie/, http://www.lirb.nl/historia-the-historyliner/de-catalaanse-troebelen-20-een-samenzwering-van-stilte-tegen-catalonie/).
5. Artur Mas, de voorganger van Puigdemont die in october vorig jaar persoonlijk is veroordeeld voor seditie, ambtmisbruik en malversatie tot een boete van 2,2 miljoen euro vanwege het organiseren als regio-president van een eerder referendum over onafhankelijkheid op 9 november 2014 (o.m. https://elpais.com/ccaa/2017/10/16/catalunya/1508147833_346257.html
6. de chef van de Catalaanse politie, Josep Lluís Trapero, de held van de klopjacht op de terroristen van Barcelona en Cambrils, samen met medebeklaagden Cèsar Puig, Pere Soler en Teresa LaPlana, bij de Audiència Nacional voorgezeten door de rechter Carmen Lamela (http://www.lirb.nl/historia-the-historyliner/de-catalaanse-troebelen-1-de-held-van-de-week/, http://www.lirb.nl/historia-the-historyliner/de-catalaanse-troebelen-2-knoeien-met-bewijsmateriaal/, http://www.lirb.nl/huishoudelijk/de-catalaanse-troebelen-11-het-recht-op-afscheiding/; voor sporadische berichten over de lopende procesgang van Trapero en de zijnen, zie, o.a., http://www.lavanguardia.com/politica/20171004/431784665870/trapero-audiencia-nacional-sedicion-sede-economia.html, https://www.vilaweb.cat/noticies/laudiencia-espanyola-confirma-el-processament-de-trapero-laplana-i-la-cupula-dinterior/https://www.vilaweb.cat/noticies/laudiencia-espanyola-confirma-el-processament-de-trapero-laplana-i-la-cupula-dinterior/, http://www.ccma.cat/324/trapero-i-tres-membres-mes-lexcupula-dels-mossos-a-laudiencia-nacional/noticia/2850333/, http://www.ccma.cat/324/trapero-a-judici-per-sedicio-i-per-pertinenca-aorganitzaciocriminal-pel-20s-i-1-o/noticia/2848380/; https://elpais.com/politica/2018/02/04/actualidad/1517767144_732725.html)
7. de demonstranten die al dan niet verbonden zijn aan de CDR (Comitès de Defensa de la República, d.w.z. de officieuze “burgerdefensie” committee’s van de niet-erkende Catalaanse Republiek) (http://www.lirb.nl/historia-the-historyliner/te-wapen-ze-openen-de-tolpoortjes/; http://www.ccma.cat/324/linforme-de-la-guardia-civil-sobre-els-cdr-que-llarena-ha-demanat-pel-cas-de-rebellio/noticia/2848134/)
8. de burgemeesters, wethouders en schooldirecteuren die het referendum mede hebben mogelijk gemaakt (nog bij dreiging gebleven) (http://www.lirb.nl/wp-admin/post.php?post=1302&action=edit)
9. de lokale bestuurders die naderhand symbolen van de separatisten in de openbare gebouwen hebben toegestaan (met nog slechts incidentele zaken) [verwijzingen graag.]
10. de publieke media die, met gebruik van publieke middelen, al te partijdig zouden zijn geweest in de nieuwsvoorziening en de becommentariëring (bijv. https://www.lavanguardia.com/politica/20170925/431549275139/monica-terribas-denuncia-guardia-civil.html en https://www.catalunyapress.cat/texto-diario/mostrar/971888/borrell-assegura-nomes-veies-tv3-fins-jo-seria-independentista).

Plakaat “Llibertat Jordis!” op raam in Besalú (©2018 Huib J. Lirb)

En dan zou Llarena op 22 februari in Oviedo tegenover de lokale pers uitdrukkelijk hebben gezegd dat de Catalaanse politici die in Spanje in de cel zitten, geen politieke gevangenen zijn – hetgeen “overigens” strookt met de officiële lezing van zowel de regering van Rajoy (PP) als die van Sanchez (PSOE) (voor een verklaring van het Openbaar Ministerie dienaangaande uit de regeringperiode van Rajoy, zie http://elmon.cat/politica/fiscalia-general-lestat-soste-que-parlar-presos-politics-sallunya-realitat; ). Daarmee verwierp hij openlijk het argument van de verdediging dat de fundamentele rechten van de Catalaanse politici geschonden worden. “Die rechter heeft dus buiten de rechtbank al geprejugeerd, zijn oordeel over deze zaak laten blijken”, aldus advocaat Paul Bekaert. Van Llarena wordt een morele schadevergoeding van 1 euro geëist terwijl de dagvaarding op zich al voldoende grond geeft om Llarena, nu als betrokkene in de zaak, ook in Spanje te wraken (https://www.hln.be/nieuws/buitenland/carles-puigdemont-en-ex-ministers-dagen-spaanse-rechter-voor-brusselse-rechtbank~addefac1/). “Het is aantoonbaar dat de rechter Llarena handelt zonder onpartijdigheid”, stelde Puigdemont in een videoboodschap, “en steeds meer wordt gemotiveerd door politieke overwegingen. We worden niet vervolgd door Justitie maar door de ideologie van een specifieke rechter” (https://www.ara.cat/politica/Puigdemont-Comin-Serret-Puig-Ponsati-denuncia_0_2027797303.html: “S’ha demostrat que el jutge Llarena actua sense imparcialitat i, a més a més, mogut per motivacions polítiques. No estem sent perseguits per la justícia sinó per la ideologia d’un jutge”; cf. http://www.catalannews.com/politics/item/spanish-judge-summoned-by-belgian-court-after-catalan-officials-file-lawsuit). 

Barcelona, Spain. 1st Oct, 2017. National Police take the ballot box from the colleges and the voters protest for it (David Ortega Baglietto / Shutterstock.com)

      Onder leiding van Llarena probeert de Spaanse justitie nu al langer dan een half jaar de Catalaanse (ik zeg: politieke) vluchtelingen persé overgedragen te krijgen op grond van rebellie en seditie, misdaden waarop in Spanje respectievelijk 30 en 20 jaar gevangenisstraf op staan. Rechters in België, Zwitserland, Schotland en nu ook Duitsland hebben ieder op hun beurt geoordeeld dat niet op de hoofdpunten gehoor kan worden gegeven aan het Europees aanhoudingsbevel dat Spanje tegen de vluchtelingen heeft uitgevaardigd omdat de misdaad van rebellie en seditie bij gebrek aan geweld (aanstichting of pleging) niet in die landen wordt erkend. Ze konden alleen overdragen op grond van de aanklacht van malversatie ofwel het misbruik van publieke middelen (in verband met de eventuele kosten voor het organiseren van het referendum van 1 october). Omdat de Spaanse Justitie dat te min vindt (en eigenlijk ook al weet die klacht niet te kunnen hardmaken bij gebleken gebrek aan bewijs), is het verzoek tot overdracht ook steeds weer ingetrokken (voor het geval van Belgie, zie https://www.hln.be/nieuws/buitenland/puigdemont-blijft-in-belgie-na-intrekking-europees-aanhoudingsbevel~a02d99ee/). 

        Llarena heeft op 17 mei geprobeerd de Duitse rechter met een dringend schrijven nog te behoeden voor de herhaling van de “fout” die de Belgische rechter eerder zou hebben begaan (https://www.hln.be/nieuws/buitenland/spaanse-rechter-waarschuwt-duitsland-niet-dezelfde-fout-te-maken-als-belgie-bij-uitlevering-puigdemont~aa47e6a3/). Daarmee is, in een poging om de eer van de Spaanse Justitie te redden, die van de Belgische justitie natuurlijk flink in diskrediet gebracht. Althans, zou ik zeggen, “diskrediet” alleen in de ogen van diegenen die nog geloven in de waardigheid van Llarena’s Justitie.  

     De juridische vervolging van de Catalaanse separatisten heeft in de afgelopen elf maanden (men begon immers al burgers en journalisten op te pakken in september 2017) zó nauw in de pas gelopen met uitspraken van Spaanse bewindslieden dat bij vele commentatoren in binnen- en buitenland de indruk van politieke motivatie of zelfs sturing is gewekt (zeer uitgesproken hierin is Ramón Cotarelo, zoals naar aanleiding van de zaak Trapero: https://www.elnacional.cat/es/politica/cotarelo-imputacion-trapero_240681_102.html ).

       Het is nu ook weer het geval met de interventies, deze week, van de PSOE minister van Buitenlandse Zaken Josep Borell, een prominente politicus die van 20 juli 2004 tot 16 januari 2007 voorzitter is geweest van het Europees Parlement en bekend staat als een uitermate fel tegenstander van de Catalaanse onafhankelljkheid. Op 10 juli gevraagd heeft de voorzitter van het Spaanse Hooggerechtshof Carlos Lesmes aan de Spaanse ministers van Justitie  (Dolores Delgado) en Buitenlandse Zaken (Josep Borell) schriftelijk en telefonisch gevraagd om de integriteit van Pablo Llarena en daarmee die van de Spaanse Justitie te “verzekeren” in de Belgische rechtszaak. Hij ziet de rechtzaak in België als een ernstige bedreiging voor de Spaanse instellingen en rechtspraak. Lesmes acht het daarom noodzakelijk dat er wordt toegezien op een correcte rechtsgang in België juist omdat die in België, kennelijk gelet op de weigering tot overdracht van Puigdemont c.s. op grond van rebellie, tot onvoorspelbare uitkomsten zou blijken te kunnen leiden (https://www.ara.cat/politica/president-Suprem-espanyol-integritat-Llarena_0_2048795270.html: “considera que cal actuar perquè les decisions del tribunal belga “són una incògnita””). De minister Borell heeft daarop volgens instructie zijn Belgische ambtgenoot Didier Reynders aangesproken en hem gevraagd “dat de Belgische regering voor de rechtbank de verdediging van de gedagvaarde rechter op zich neemt ‘in naam van de Belgische staat, maar ter verdediging van de immuniteit van Spanje en van de gedagvaarde rechter van het hooggerechtshof.'” (https://www.hln.be/nieuws/buitenland/spaans-hooggerechtshof-vraagt-belgie-om-spaanse-rechter-voor-rechtbank-te-verdedigen~aca8d572/)

 ¡Toe maar! 

Het Belgische antwoord kwam neer op een rustig en beleefd beroep op vertrouwen in de integriteit van de Belgische Justitie. Borell heeft gezegd daar inderdaad alle vertrouwen in te hebben en probeert de poging tot interventie van Lesmes (zonder te overtuigen) af te doen als obligaat onderdeeltje van het rituele spel (http://elmon.cat/politica/borrell-replica-al-homoleg-belga-que-independencia-dels-jutges-no-questio). 

Kwestie 2. Hispanificatie van het Europees Recht

 Intussen probeert de Partido Popular, tot voor kort de regeringspartij onder leiding van de inmiddels afgetreden Rajoy, zich beter voor te bereiden op toekomstige fasen in de vervolging van de “indipendentistes”, door aan Juncker te vragen, bij het schrijven van europarlementarieër Esteban González Pons van de PP,  of men het (“euroordre”) Europese aanhoudingsbevel niet zodanig zal kunnen aanpassen dat voortaan de misdaad van rebellie er ook onder komt te vallen (http://elmon.cat/politica/pp-demana-juncker-reformar-sistema-deuroordres-incloure-rebellio). 

       Het is wel merkwaardig dat de Spanjaarden denken dat Juncker’s EU met een oplossing voor hun probleem zal kunnen komen. Want de Spaanse Justitie loopt niet tegen Europees Recht aan, maar juist steeds tegen het bezwaar van de incompatibiliteit van de misdaad omschreven of bepaald in het Europees Aanhoudingsbevel en de beschikbare kandidaat-equivalenten in het strafrecht van de individuele nationale staten (al dan niet van de EU). Juncker (c.s.) kan niet de lidstaten opdragen hun nationale strafboeken aan te passen naar aanleiding van dit Spaanse verzoek. Ja, de EU zou kunnen proberen het Europees Aanhoudingsbevel zodanig te veranderen dat er geen equivalentie meer zou hoeven te bestaan. Maar dan verwordt dat bevel tot een “kom op met die kerel, gaat je niks aan wat ‘i heeft gedaan, we willen hem hebben en in de lik gooien”. Daar gaat geen EU lidstaat mee accoord. 

Kwestie 3. Gekozen volksvertegenwoordigers geschorst

 Deze week zijn ook de gevangen en gevluchte leden van het Catalaanse parlement, die verkozen zijn met de door de Spaanse regering zelf gelaste verkiezingen van december vorig jaar, te  schorsen – het is weer een stap van Pablo Llarena (https://www.hln.be/nieuws/buitenland/spaans-hooggerechtshof-schorst-puigdemont-als-parlementslid~ac9ae1c0/).  

Kwestie 4. De bloederige foto’s met politiegeweld van 1 october 2017 en 16 juli 2018

Gisteren is een fotojournalist van El Món, Jordi Borràs, in het hartje van Barcelona tot bloedends toe in elkaar geslagen door een circa 40-jarige woesteling die “¡Viva España!” en “¡Viva Franco!” riep. Direct na de daad maakte de gek zichzelf bekend als Spaans politieman door aan ide omstanders zijn badge van de “Cuerpo Nacional de Policía” te tonen (http://elmon.cat/politica/jordi-borras-agredit-home-que-sidentifica-policia-del-cnp; https://elpais.com/ccaa/2018/07/17/catalunya/1531811248_831490.html). Toen hij werd aangevallen, was Borràs uist bezig met een signeersessie van zijn documentaire fotoboek over het gewelddadig politieoptreden tijdens het referendum van 1 october. Het boek is klaarblijkelijk een doorn in het oog van vele politiemensen die al dan niet persoonlijk betrokken waren bij de acties die meer dan 1000 mensen naar de eerste hulp sloegen. Het “gewraakte” boek is overigens kort geleden door de huidige president van Catalonië Quim Torra persoonlijk aan de Spaanse koning overhandigd (https://www.elperiodico.com/es/politica/20180716/fotoperiodista-jordi-borras-agredido-barcelona-6946649). Die koning wordt vandaag door de econoom Xavier Sala i Martin “direct verantwoordelijk” gesteld wegens zijn toespraak van drie october 2017, waarover dadelijk meer (https://www.elnacional.cat/es/politica/sala-martin-jordi-borras-agresion_288669_102.html).

Jordi Borràs, Dies que duraran anys Ara Llibres 2018

Puigdemont maakt bezwaar tegen het feit dat de aanvaller niet meteen, of misschien nu nog helemaal niet, is geschorst (http://elmon.cat/politica/puigdemont-critica-que-policia-que-agredir-jordi-borras-continui-servei).  De Catalaanse PP houdt nog de mogelijkheid open dat de aanval niet écht heeft plaatsgevonden (waarmee er dan ketchup voor de foto’s moet zijn gebruikt) (http://elmon.cat/politica/pp-no-condemnara-lagressio-borras-fins-que-confirmi-que-realment-victima) en Ciutadan(o)s komt met de leuke twist dat de aanval het resultaat is van de burgertwist die de separatisten zelf hebben veroorzaakt (http://elmon.cat/politica/ciutadans-creu-que-lagressio-borras-demostra-que-hi-ha-fractura-social).  

Kwestie 5. Persona regia non grata

De Bourbonse koning van Spanje heeft op meerdere gelegenheden de afgelopen maanden te verstaan gekregen dat hij niet welkom is in Catalonië. De Spaanse koning had zich hardvochtig en volkomen partijdig uitgesproken tegen de onafhankelijkheidsstrevers in een televisietoespraak van 3 october die, in een gewone constitutionele parlementaire monarchie gericht zou zijn geweest op verzoening en een oproep tot kalmte. Nee, zijn vermanende oproep tot absolute gehoorzaamheid heeft veel Catalanen doen denken aan de autoritaire geweldenaars uit het verleden die culturele genocide op de Catalanen pleegden, van Filips V van Bourbon die een einde maakte aan de onafhankelijkheid van Catalonië in 1713 tot de fascistische dictator Franco die pas tegen het einde van 1975 stierf; let wel, de vorige koning, Juan Carlos, was formeel aangewezen door Franco zelf als zijn opvolger en, problematisch genoeg, hebben de “democratische” Spanjaarden tijdens “De Transitie” die keuze gerespecteerd.

Links: Prins Juan Carlos de Bourbon en Generaal Franco zien op 5 juni 1969 de parade toe waarmee het regime vierde dat Franco 30 jaar tevoren de burgeroorlog ( 1936 1939 ) won. Links: Franco en Juan Carlos op hetzelfde balkon op 23 oktober 1975 (Nationaal Archief – Fotocollectie Anefo bestanddeelnummers 922-4913 en 928-2237)

    Juan Carlos is onlangs “bezongen” als olifantendoder en hoerenloper (voor welke achtergrond, zie bijvoorbeeld https://www.theguardian.com/commentisfree/2013/mar/04/spain-king-juan-carlos-scandal) door een rapper, Miquel Arenas Beltrán alias Valtònyc, die zich echter niet alleen aan majesteitsschennis schuldig zou hebben gemaakt maar, met verwijzingen naar de ETA, ook aan “de glorificatie van terrorisme”, op grond waarvan het hoogste strafhof, de Audienca Nacional, hem op 23 februari 2018 heeft veroordeeld tot drie-en-een-half jaar gevangenisstraf en een astronomische geldboete (https://www.theguardian.com/world/2018/may/24/spanish-rapper-valtonyc-begin-jail-term-vows-disobey-fascist-state; http://www.catalannews.com/society-science/item/rapper-sentenced-to-prison-calls-for-disobedience; https://www.elperiodico.cat/ca/politica/20170305/valtonyc-a-la-preso-per-immadur-5871934). De rapper is op tijd naar België gevlucht (https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2018/07/05/rapper-valtonyc-vlucht-naar-belgie-spaanse-rechters-lijden-aan/). Een andere rapper, Pablo Hasél, is op 2 maart 2018 veroordeeld tot twee jaar gevangenisstraf en een astronomische geldboete vanwege zijn eigen majesteitsschennis in combinatie met, deze keer, onder andere smalende opmerkingen over de Guardia Civil (https://elpais.com/politica/2016/09/01/actualidad/1472721491_276724.html; https://elpais.com/politica/2018/03/02/actualidad/1519999011_089283.html; http://www.ccma.cat/324/dos-anys-de-preso-per-al-raper-lleidata-pablo-hasel-per-enaltiment-del-terrorisme/noticia/2841628/). Door smalend te stellen dat “rappers” in Spanje zwaarder gestraft worden dan “rapists”, zoals gedaan is in de social media, verwijst men naar de schandalige zaak van de “manada”. Dat is de wolvenroedel van “stoere mannen” die tijdens het festival op 7 juli 2016 in Pamplona een jonge vrouw – meisje – hebben verkracht. Een van de verkrachters was een Guardia Civil die naderhand haar telefoontje ook nog jatte. Omdat de 18-jarige uit angst geen woord meer durfde te zeggen toen ze door de vijf kleerkasten het portaal werd ingesleurd en verkracht – het bewijs staat op het filmpje dat een verkrachter heeft gemaakt: kaken op elkaar en ogen dicht betekent kennelijk toestemming – zijn de groepsverkrachters er nog best goed van af gekomen (https://www.theguardian.com/world/2018/apr/26/protests-spain-five-men-cleared-of-teenagers-gang-rape-pamplona); op 11 juni 2018 – nog geen twee jaar na de verkrachting – was de betrokken Guardia Civil alweer in actieve dienst, zij het met beperkende voorwaarden (https://elpais.com/elpais/2018/07/11/inenglish/1531318840_225983.html). [Maar let op, Spanje heeft net de wet aangepast: https://www.demorgen.be/buitenland/spanje-scherpt-wetgeving-rond-verkrachting-aan-b4968aca/].  

Links en Midden: Fascistisch dictator Francisco Franco aan het golfen met zijn “kroonprins” Juan Carlos, 24 augustus 1970 (Nationaal Archief – Anefo, nrs. 923-7748 en 923-7749) Geheel rechts: Generaal Franco en Prins Juan Carlos en hun echtgenotes woonden diner bij in Barcelona op 7 juli 1970 (Nationaal Archief – Anefo 923-6503)

      Spanje heeft dus behalve een slecht gevoel voor proportionaliteit dus ook nog steeds een probleem met de majesteit. Op 13 maart heeft het Hof voor de Rechten van de Mens bepaald dat Spanje niet twee jongens mocht veroordelen voor geweldpleging of haatzaaien alleen maar omdat ze het portret van de koning hadden verbrand (https://www.elperiodico.cat/ca/politica/20180313/estrasburg-condemna-espanya-imposar-preso-dos-manifestants-crema-foto-reis-girona-6685828).

      De Spaanse monarchie verliest met de dag steeds meer glans en daar doet geen rechter iets tegen. Sterker nog, een rechter heeft niet lang geleden de zwager van de huidige koning, Iñaki Urdangarin, moeten veroordelen tot opsluiting in een gouden kooi wegens zijn betrokkenheid in een enorm corruptieschandaal (https://elpais.com/elpais/2018/03/12/inenglish/1520848786_006822.html, https://elpais.com/elpais/2018/06/29/inenglish/1530263611_903113.html). Momenteel is zich weer een nieuw schandaal over Juan Carlos aan het ontvouwen, rond de persoon van Corinna zu Sayn-Wittgenstein, waarin er weer sprake is van amoureuze escapades, olifanten, geheime diensten, verdoezeling en verduistering (https://elpais.com/elpais/2018/07/16/inenglish/1531729422_476862.html). 

Ontvangst in de tuin van het La Granja Paleis bij Segovia t.g.v. de, indertijd, Spaanse nationale feestdag op 18 juli 1974 – op die dag vierde men de verjaardag van de staatsgreep die Generalísimo Franco tegen de Tweede Spaanse Republiek had ondernomen in 1936. Prins Juan Carlos van Bourbon en zijn vrouw Prinses Sophia gaven deze receptie. Prins Juan Carlos verving hier het Spaanse Staatshoofd Franco die in het ziekenhuis lag. (Nationaal Archief Anefo 927-3402).

     De huidige koning, Filips VI, de zoon van Juan Carlos, heeft geen persoonlijk schandaal nodig om zich door velen gehaat te maken in Catalonië. Hij heeft op 3 october, zoals gezegd, in een  televisietoespraak zijn woede geuit over de onafhankelijkheidsstrevers en zijn waardering uitgesproken voor de gezagsdragers die twee dagen tevoren zoveel mensen bij de stembussen het ziekenhuis in hadden geknuppeld. Dit was een onvergeeflijke misstap en een grove misrekening (zie volgende kwestie mede naar aanleiding van deze “error imperdonable en la crisis catalana”, http://www.elintelecto.com/2018/07/15/monarquia-felipevi-referendum-espana/) De koning is op 24 october 2017 door de burgemeester van Girona verklaard tot persona non grata, een ongewenst persoon, in de stad; de gemeenteraad heeft die verordening bevestigd op 13 maart 2018 (https://www.lavanguardia.com/local/girona/20180313/441497397104/pleno-girona-confirma-felipe-vi-persona-non-grata.html). Bij de opening van het Mobile World Congress in Barcelona op 25 februari 2018 is de koning niet formeel ontvangen door de Catalaanse bewindslieden – alleen de nieuwe chef van de Catalaanse politie, de vervanger van Trapero die nu wordt vervolgd, stond klaar om een handje te geven; de burgemeester van Barcelona en de bewindslieden van Catalonië schoven later aan bij de maaltijd, geheel ontspannen en goed geluimd, tegenover de stille koning en de zuurpruimen van de PP  (https://www.lavanguardia.com/politica/20180225/441078002967/plante-autoridades-cataluna-rey-felipe-vi-mwc.html). Ook het volgende (staats-) bezoek van de Spaanse koning aan de  (Republiek van) Catalonië gaf problemen. Op 28 juni zou de jaarlijkse prijs van de Stichting Prinses van Girona (Fundació Princesa de Girona) voor ondernemende jongeren door de koning worden uitgereikt in het auditorium van de stad. Aanvankelijk werd er bezwaar gemaakt onder het voorwendsel dat er werkzaamheden aan het auditorium zouden worden verricht. Maar de burgemeester Marta Madrenas, partijgenoot en opvolger van Carles Puigdemont, gaf sowieso geen toestemming voor het gebruik van de zaal of enig ander alternatief in de stad. Daarop werd de koning uitgenodigd om te komen naar een landhuis van de culinaire familie Roca, de Espai Mas Marroch. Als gevolg van hun keuze de koning te vergasten op een mooi diner en hem de gelegenheid te bieden de ceremonie in stijl te laten doorgaan, hebben veel Catalanen algemeen opgeroepen tot een boycot van El Celler de Can Roca, het drie-Michelin sterrenrestaurant dat toevallig net wereldwijd gevierd is met een eigen aflevering in de Netflix-serie Chef’s Table (https://www.netflix.com/nl/title/80007945; voor de hele zaak, zie https://www.vilaweb.cat/noticies/girona-es-gira-desquena-a-felipe-vi/; en https://www.theguardian.com/world/2018/jun/20/top-catalan-chef-joan-roca-defends-decision-to-host-spanish-kings). In verder protest ter plaatse heeft de gemeente Caldes de Malavella besloten om tijdens het bezoek van de koning, die uiteindelijk naar een hotel in de omgeving van deze plaats moest uitwijken, het plein voor het gloednieuwe gemeentehuis te vernoemen naar de dag van het referendum van vorig jaar: met een videoboodschap van Carles Puigdemont werd la plaça U d’Octubre feestelijk geopend op een manier die past bij de Catalanen (http://www.ccma.cat/catradio/alacarta/catalunya-al-dia/placa-u-doctubre-aprofitant-la-presencia-del-rei-a-caldes-de-malavella/audio/1007155/; https://www.regio7.cat/arreu-catalunya-espanya-mon/2018/06/29/protestes-contra-presencia-felip-vi/484175.html; https://www.vilaweb.cat/noticies/caldes-de-malavella-inaugura-la-placa-u-doctubre-coincidint-amb-la-visita-de-felip-vi-a-les-comarques-gironines-2/; https://www.aldia.cat/catalunya/noticia-caldes-malavella-girona-bateja-placa-doctubre-contra-visita-rei-20180628220316.html). 

Girona ©2018 Huib J. Lirb

Kwestie 6. ¡Viva la Republica Española? Visca la Republica Catalana?

Nu er in de landelijke politiek steeds vaker gesproken wordt over de mogelijkheid om een referendum te houden over de afschaffing van de monarchieis er zelfs via change.org een petitie daartoe gestart (https://www.change.org/p/referendum-sobre-la-monarquia). Er zou een meerderheid kunnen worden gevonden voor de verandering van de monarchie in een republiek (http://www.elintelecto.com/2018/07/15/monarquia-felipevi-referendum-espana/; https://federacion.republicanos.info/2018/06/30/la-monarquia-ha-muerto-pero-psoe-y-podemos-tienen-miedo/). Dit zou voor de Catalaanse onafhankelijkheidsstrevers een interessant nieuw perspectief kunnen bieden: Alberto Garzón, econoom en algemeen coordinator van Verenigd Links (Izquierda Unida), heeft op 6 juli 2018 Quim Torra, de huidige president van Catalonië, het vergezicht gegeven op een zinvolle mate en aard van autonomie van Catalonië als deel van een nieuw te vormen federale Republiek Spanje (“república federal”) (https://www.aldia.cat/espanya/noticia-garzoniu-trasllada-torra-republica-federal-solucionaria-problemes-20180706124029.html). Iets zegt me dat we hier binnenkort véel meer te overdenken en te bespreken hebben! 

Kwestie 7. Oprichting Crida Nacional 

Bepaald niet onbelangrijk. Maar tijd schiet nu tekort om dit uit te werken.

Appendix: eerder stukje over de uitspraak van de Duitse rechter

13 juli

De rechter in Sleeswijk-Holstein heeft dus bepaald dat Puigdemont niet kan worden uitgeleverd aan Spanje voor rebellie of seditie, maar slechts op grond van de aanklacht van verduistering/malversatie. De aanklacht van “rebellie” is, bij gebrek aan het gebruik van geweld of het aanstichten daartoe, ontoelaatbaar; het verzoek is niet ontvankelijk, want een dergelijk delict van rebellie-zonder-geweld-met-een-sanctie-van-30-jaar-gevangenschap blijkt, na grondig onderzoek (in Duitsland, België, Schotland, Zwitserland) op verzoek van Spanje en de praktische omstandigheden van Puigdemont’s (cum suis’) tournee als politieke vluchteling(en) in Europa, niet te bestaan. Toch zitten op dit moment nog steeds 10 Catalaanse politici ten onrechte gevangen op grond van “een niet-bestaand delict”, in een vooralsnog eindeloze “voorlopige” hechtenis die in het geval van sommigen nu al negen maanden (!) duurt. Nog eens zes Catalaanse politici, waaronder Carles Puigdemont, zijn door de schandelijke vervolgingen in ballingschap gedreven.
En de verduisteringen? Ze hebben hard gezocht naar bewijzen van het misbruik van publieke middelen, maar zelfs de plastic stembussen die gebruikt zijn op 1 october 2017 blijken te zijn betaald uit particuliere fondsen. Alleen de zaak van de forensische reiskostenvergoeding van de kiescommissie loopt nog. Potloden en paperclips. En dat na de miljoenenfraude van de zaak Gürtel, waar zo veel (ex-)bestuurders van vooral de Partido Popular voor zijn veroordeeld en waar zoveel meer mensen vermoedelijk goed mee weg zijn gekomen – niet in ballingschap, maar gewoon thuis, aan hun eigen keukentafel.
Laten we hopen dat Carles Puigdemont en zijn vervolgde companen snel weer vrij kunnen lunchen samen, in Girona, in Vic, in Barcelona, Solsona of waar ook in een vrij Catalonië. Die toekomst moet worden gemaakt “in Europa” en, zoals Quim Torra dat gisteren al zei, daartoe is door het gerechtshof van Sleeswijk-Holstein weer een nieuwe stap gezet.

Voor de Schotse rechter, zie Catalaanse Troebelen 26.

Voor de zaak Gürtel, Catalaanse Troebelen 28.