Zoals ik een paar dagen geleden opmerkte dat de geschiedenis zich soms lijkt te herhalen, wijs ik vandaag op de merkwaardigheid dat die herhaling zich ook kan voordoen in spiegelbeeld. Vooral wanneer de hypocrisie een rol speelt.
Ik nodig u uit een (Engelstalig) artikel in El Pais van 8 october 2013 te lezen dat gaat over de weigering van de Spaanse overheid en de rechterlijke macht om gehoor te geven aan een internationaal arrestatiebevel tegen twee voormalige politiemensen (een Guardia Civil en een politie-inspecteur) die verdacht werden van het martelen van gevangenen onder Franco.
“In a rare show of support, Spain’s opposition Socialist Party is backing the government’s refusal to carry out an international arrest order issued by an Argentinean court against two former members of the police accused of torture during the military dictatorship of General Francisco Franco.
The government of Prime Minister Mariano Rajoy has already lied to the court in Buenos Aires, which is applying an international law allowing human rights abuses to be investigated and tried elsewhere if the country in which they occurred does not do so. In a letter replying to the arrest order, the government said that there were “numerous judicial procedures open” in Spain to investigate the crimes committed under Franco. Now, government officials, judges and prosecutors are refusing to cooperate, saying that the accused (the warrant is against four men, two of whom are dead) are protected by a 1977 amnesty pardoning possible crimes committed by members of the security forces.” (https://elpais.com/elpais/2013/10/08/inenglish/1381233605_231882.html)
Andere Tijden? Zoals bekend staat de Spaanse regering erop dat België de naar Brussel uitgeweken leden van de Catalaanse regering overdraagt opdat zij in Madrid kunnen worden vervolgd voor een hele rits aan aanklachten, waaronder rebellie en misbruik van overheidsgelden. Het conservatieve beleid en het repressieve handelen van de regering, die geleid wordt door Mariano Rajoy van de Partido Popular, worden in het hele “proces”, nu eens stilzwijgend en dan weer uitdrukkelijk, gesteund door de Socialistische oppositiepartij PSOE (zie bijvoorbeeld https://elpais.com/elpais/2017/10/21/opinion/1508612840_213384.html). In deze weken onderzoeken Belgische rechters de geldigheid van het verzoek tot overdracht, onder meer door te bekijken of en in hoeverre de Spaanse aanklachten overeenkomen met misdaden in het Belgisch recht. Dat is geen overbodig bureaucratisch geneuzel en ik vroeg me een paar weken geleden in dit verband dan ook al openlijk af of “rebellie” en “afvalligheid” (“seditie”) in het Nederlands Recht ook als misdaden zijn geobjectiveerd. Puigdemont en de zijnen, intussen, werken, net als vele andere politici in Catalonië zelf, in ballingschap aan de voorbereidingen van hun kandidatuur in de aanstaande “regionale” verkiezingen tot welke de Spaanse overheid heeft gelast na zijn overname van het bestuur krachtens artikel 155 van de Spaanse Grondwet. De Spaanse regering heeft het verzoek tot overdracht van de Catalaanse “misdadigers” hangende deze verkiezingen echter NIET opgeschort of ingetrokken. De legalistische lieden van de PP willen “het recht” laten werken. Rechtdoor!
Lees het stuk uit 2013 vooral maar even en verbaas je gerust over de vasthoudendheid waarmee Spaanse politici en juristen de amnestie en de amnesie verdedigen, in flagrante tegenspraak met de opvattingen van mensenrechten en internationaal recht (met in mijn bewoording een verwijzing naar Paloma Aquilar, Memory and Amnesia. The Role of the Spanish Civil War in the Transition to Democracy, Berghahn Books: New York & Oxford 2008, originele uitgave 1996).