Cogito ergo sum machinatus – een Facebook poststuk

Elon Musk is zo onderhand de guru geworden van een hele schare bewonderaars die het verlies van Steve Jobs nooit te boven zijn gekomen. De man zou met zijn zelfrijdende Tesla’s de weg wijzen naar de oplossing voor de problemen die verband houden met de opwarming van de aarde. Het campagneteam van de VVD geloofde er in ieder geval heilig in – de agenda van Groenlinks zal worden achterhaald door de technische ontwikkelingen op het asfalt. Omarm de visie van Musk en laat de details even zitten. Vraag dus niet hoe alle bestaande auto’s met verbrandingsmotoren versneld kunnen worden afgeschreven en vervangen. Dat zal wel moeten want zolang nog niet iedereen in dezelfde geëlektrificeerde file is gaan staan, kunnen er nog altijd ongelukken gebeuren met de zelfrijdende auto’s. “Jongens, wél allemaal tegelijk!” Vraag ook niet hoe de elektriciteit voor de wagens zal moeten worden opgewekt en voor alle auto’s beschikbaar worden gemaakt. Wat een flauwe kanttekening. Daar gaan anderen toch over? En vraag vooral niet hoe je oud-Windows-gebruikers zo ver krijgt om hun leven op de snelweg toe te vertrouwen aan een computerbesturingsprogramma. Binnenkort is het allemaal bug-free. Intussen is Sint Elon een rijzende ster. En dankzij de alomtegenwoordige heiligenverering van deze redder zou het bedrijf Tesla inmiddels meer waard zijn dan Ford, niet zozeer op grond van bedrijfsresultaten, als wel op, inderdaad, “goed geloof”. Marketing is alles. De wereldverbeteraar Musk wil nu ook particuliere reizen naar de rafelrandjes van de ruimte organiseren, met eigen raketten die waarschijnlijk een slordige slag minder milieuvriendelijk zullen zijn dan de Tesla-taxi’s. Leuk voor natuurkundigen en miljonairs die geen spanning meer kunnen vinden in het reisaanbod van Floortje Dessing, maar niet bepaald goed voor de reductie van broeikasgassen. Wie op dit soort tegenstrijdigheden let zal wel een kniesoor zijn. De mooiste grap van Elon Musk las ik onlangs in The Economist van 1 april 2017 (p.9). De “seriële ondernemer” kondigde de lancering aan van een bedrijf dat computers direct wil laten aansluiten op het menselijke brein. Met deze zelfdenkende computers van het bedrijf Neurolink, zal Lee Majors herrijzen als bionische man 2.0, als de man van zes miljoen met inflatiecorrectie, en het is dan net als met de zelfrijdende auto’s de bedoeling dat iedereen wél tegelijk mee moet doen: “Mr. Musk has long argued that humans must embrace brain implants in order to stay relevant as artificial intelligence advances” (The Economist, 1-7 april 2017, p. 9). Ja, laat dát maar eventjes op uw verouderde analoge brein inzinken: als je niet snel een zelfdenkende machine wordt, raak je je relevantie kwijt. En ú dacht het centrum van het universum te zijn? Het beeld van de strijd van de mens tegen de machine heeft al veel gekke films opgeleverd, maar nu ook de grootste gek. Cogito ergo sum machinatus.